DE KRACHT VAN MEDIATION
“We hadden echt niet verwacht dat we eruit zouden komen”
Dat waren de woorden van alle partijen na een onlangs door mij afgeronde mediation. Deze en gelijksoortige reacties krijgen mediators regelmatig. En als je doorvraagt krijg je vrijwel steeds dezelfde antwoorden: “wij hebben al zo vaak met hem aan tafel gezeten, maar hij hield steeds halsstarrig vast aan zijn standpunt”, “ik wilde best wel water bij de wijn doen, maar als zij niet beweegt, doe ik ook geen stap in haar richting” en “hij kwam steeds weer met nieuwe eisen”, met als conclusie: “met hem valt niet te praten”.
Partijen geven elkaar doorgaans niet alleen over en weer de schuld van het ontstane conflict, maar ook van het feit dat het niet al veel eerder is opgelost. Dat niet oplossen leidt tot ellenlange procedures. Met veel kosten en een evenredige afname van het vertrouwen dat het conflict ooit in der minne opgelost kan worden.
Conflicten oplossen doe je door met elkaar te praten en te onderhandelen. Onderhandelen is een dynamisch proces. Het stroomt als een rivier, meanderend door een landschap vol met standpunten, visies en belangen, maar uiteindelijke uitmondend in een akkoord. Maar naarmate de tijd voortschrijdt zonder dat er voortgang wordt geboekt, zakt de temperatuur en als het maar koud genoeg wordt bevriest uiteindelijk ook stromend water. Het gehele proces komt tot stilstand.
Tegen die achtergrond is het niet verwonderlijk dat partijen aan het begin van de mediation weinig vertrouwen hebben in een goede afloop. Zij voelen de koude van de bevroren rivier. De enige drijfveer voor partijen om in die gevallen toch aan tafel te gaan, is het weinig aantrekkelijke vooruitzicht van een nog langer voortslepende procedure, met alle kosten en onzekerheden die dat met zich brengt.
Juist in die zaken toont zich de kracht van mediation.
In de door mij bedoelde mediation was de rivier weliswaar verworden tot een witte ijsvlakte, maar door – zowel in de intakegesprekken als in de eerste plenaire bijeenkomst – met de partijen goed in gesprek te gaan over wat de oorzaak was van hun conflict, door te reflecteren op de onderliggende emoties en vooral door gezamenlijk goed in kaart te brengen wat hun gemeenschappelijk belangen waren, zakte de temperatuur, ging de rivier weer stromen en kon de – bij aanvang van de mediation best wel grote – kloof tussen de standpunten overbrugd worden.
En konden de partijen na afloop opgelucht ademhalen en terugkijkend op het proces met enige verbazing constateren dat wat zij niet verwacht hadden toch was gelukt: “We zijn eruit gekomen”.
